ADHD testen: hoe zie je door de bomen het bos
Ga je zelf bijvoorbeeld via internet op zoek naar het antwoord op de vraag of je ADHD hebt, dan kom je al snel uit bij allerlei verschillende ADHD testen, in talloze soorten en maten. Daardoor zie je waarschijnlijk al snel door de bomen het bos niet meer. Op deze pagina vind je de belangrijkste en meest gebruikte testmethodes, mét een aanwijzing hoe je het best te werk kunt gaan als je via ADHD testen meer zekerheid wilt of je nu wel of niet te maken hebt met ADHD.
Vooraf is het goed om je te realiseren dat voor alle testen geldt: een diagnose ADHD wordt nooit uitsluitend op basis van één enkele test gesteld. Simpelweg omdat er gewoon geen test is die 100% zekerheid geeft dat je daadwerkelijk ADHD hebt. Voor een goede beoordeling zal er bovendien altijd een huisarts of een specialist aan te pas moeten komen. Die werkt nooit uitsluitend op basis van schriftelijke vragenlijsten; ook persoonlijke testgesprekken zijn voor een goede diagnose absoluut noodzakelijk. Toch kan het (online) invullen van een ADHD vragenlijst natuurlijk best handig zijn om een eerste vermoeden van ADHD te bevestigen of te ontkrachten vóór je naar een huisarts of specialist gaat.
De beste manier om een diagnose ADHD te kunnen stellen is die waarbij een combinatie van testmogelijkheden wordt gebruikt. Het persoonlijk interview dat afgenomen wordt door een arts is daarbij het belangrijkst. De arts stelt je in zo’n interview een aantal vragen aan de hand waarvan jij je persoonlijke verhaal vertelt. Meestal wordt als leidraad voor het gesprek de zogenaamde DIVA test gebruikt. Zo’n persoonlijk verhaal wordt in medische termen een ‘anamnese’ genoemd. De essentie van de anamnese is dat de arts aan de hand van jouw antwoorden probeert te ontdekken hoe je concentratievermogen zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld in allerlei uiteenlopende situaties. Het is gebruikelijk dat ook bij iemand anders die dicht bij je staat (een familielid, je partner etc.) een interview wordt afgenomen. Daarmee krijgt de arts een zo nauwkeurig en betrouwbaar mogelijk beeld. Dat wordt op deze manier gedaan omdat de meeste ADHD-ers niet in staat zijn om zichzelf goed te observeren.
In sommige gevallen wordt er nog aanvullend lichamelijk onderzoek gedaan in de vorm van hersenonderzoek via een QEEG of een SPECT-scan. Over deze vormen van onderzoek zijn in wetenschappelijke kring (nog) wel discussies gaande. Deze worden dan ook (nog) niet algemeen en breed toegepast.
Welke ADHD testen zijn er?
DIVA ADHD
DIVA staat voor “Diagnostisch Interview voor ADHD bij volwassenen”: een gestructureerde vraagtechniek dus, die erop gericht is om ADHD bij volwassenen vast te stellen. De DIVA methode is gebaseerd op het standaard handboek ‘DSM 5’. Dit van oorsprong Amerikaanse boek is de wetenschappelijke en wereldwijd gebruikte publicatie voor psychiatrische aandoeningen.
De DIVA vragenlijst wordt afgenomen in 1- 1,5 uur, door een specialist met kennis van deze methodiek. Zo’n specialist kan een psycholoog zijn, maar ook een psychodiagnostisch medewerker of een verpleegkundig specialist. De definitieve conclusies uit het DIVA onderzoek worden in de regel getrokken door een psycholoog of soms door een psychiater, waarmee ook het afrondende persoonlijke gesprek gevoerd wordt.
Hier kun je zien hoe de DIVA adhd test eruit ziet:
Checklist van Dr. Amen
De checklist van Dr. Amen is een andere veelgebruikte vragenlijst. Deze biedt een indicatie: ook hiervoor geldt dat alleen een arts de feitelijke diagnose ADHD kan stellen. Het voordeel van deze testmethode is dat deze redelijk betrouwbaar is en ook voor buitenstaanders een goed beeld geeft van het type vraagstukken waar iemand met ADHD mee te maken heeft. De checklist is er in twee varianten: een met 78 vragen en een meer uitgebreide met 101 vragen. De laatste helpt niet alleen om ADHD te screenen, maar geeft ook inzicht in de praktische gevolgen:
En verder?
Hierbij vind je een overzicht van nog meer relevante testen die regelmatig gebruikt worden bij het stellen van diagnoses. Bekijk hier het overzicht van de relevante testen.
Deze en andere (specifieke) aanvullende vragenlijsten kunnen helpen om de diagnose preciezer te maken en aanverwante gevolgen zichtbaar te maken. Dat laatste komt regelmatig voor: ADHD gaat in veel gevallen gepaard met bijvoorbeeld leerproblemen, depressiviteit, slaapproblemen, angststoornissen etc.
Het zal duidelijk zijn na het lezen van deze pagina; het vaststellen van ADHD is een zaak van specialisten en niet alleen van het invullen van een paar ADHD testen. Heb je het gevoel dat je wel eens ADHD zou kunnen hebben en wil je er mee over weten voor je naar een arts gaat, dan kun je als eerste indicatie een online test doen, zoals bijvoorbeeld deze:
